Σύμφωνα με τα επίσημα αρχεία της Ελληνικής αστυνομίας τα δυο τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση των περιστατικών βίας στα σχολεία. Το πρώτο οκτάμηνο του 2023 καταγράφηκαν 4.875 περιστατικά ενώ το αντίστοιχο διάστημα του2024 τα περιστατικά βίας έφτασαν τις 7.180. Οι συλλήψεις ανηλίκων διπλασιάστηκαν αφού από 383 το 2023 έφτασαν τις 666 το 2024.
Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι ο αριθμός των περιστατικών βίας είναι πολύ μεγαλύτερος από τον καταγεγραμμένο αφού σε πολλές περιπτώσεις τα παιδιά επιλέγουν να αποκρύψουν ότι έπεσαν θύματα βίαιης συμπεριφοράς.
Δυστυχώς τα περιστατικά βίας στα σχολεία τείνουν να γίνουν καθημερινό φαινόμενο. Δεν παύουν όμως να μας σοκάρουν οι εκρήξεις θύμου, μίσους και επιθετικότητας των μαθητών . Έχουν μετατραπεί τα σχολεία σε αρένες και παλαίστρες; Κλείνονται συγκεκριμένα ραντεβού για ξύλο και μοιράζονται διαδικτυακές προσκλήσεις σε όσους θέλουν να παρακολουθήσουν την πάλη και γιατί όχι να στοιχηματίσουν υπέρ του ενός ή του άλλου;
Η πρώτη ερώτηση πλέον όταν επιστρέφει το παιδί στο σπίτι μετά το σχολείο είναι ποιος χτύπησε ποιον και αν και το ίδιο ενεπλάκη σε κάποια φασαρία;
Φοβόμαστε να στείλουμε τα παιδιά στο σχολείο γιατί κάποιοι νταήδες θα χειροδικήσουν πάνω τους χωρίς εμφανή λόγο;
Ποιοι είναι οι λόγοι που τα παιδιά οδηγούνται σε τέτοιες συμπεριφορές και ποιος είναι ο ρόλος των γονιών; Φταίνε οι γονείς για τις βιαιοπραγίες στα σχολεία και έξω από αυτά ;
Η σχέση των γονιών με τα παιδιά έχει καθοριστική σημασία στην εξέλιξη και στην διαμόρφωση της προσωπικότητας τους. Αν ένα παιδί μεγαλώνει σε ένα υγιές οικογενειακό περιβάλλον όπου καλύπτεται συναισθηματικά ,καθοδηγείται από τους γονείς και μαθαίνει τις αξίες που πρέπει να διέπουν τη ζωή του, τότε πιθανότατα να μην εκδηλώσει τέτοιου είδους συμπεριφορές. Αν στο οικογενειακό περιβάλλον δεν υπάρχουν δυνατοί δεσμοί τότε μπορεί να αναπτύξουν τα παιδιά παραβατικές συμπεριφορές.
Ευθύνεται η οικογένεια για την παραβατικότητα των παιδιών;
Το μερίδιο της ευθύνης που αναλογεί στην οικογένεια έχει αποδειχτεί ότι είναι πολύ μεγάλο. Η αδιαφορία ,η ανυπαρξία προγράμματος, κανόνων ,ελέγχου και αξιών στο οικογενειακό περιβάλλον φαίνεται ότι ευνοεί την ανάπτυξη βίαιων συμπεριφορών εντός και εκτός του σχολικού περιβάλλοντος.
Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στις παρακάτω οικογενειακές συνθήκες που επηρεάζουν αρνητικά τους νέους.
- Οι οικογενειακοί δεσμοί είναι χαλαροί και οι γονείς δεν ασχολούνται με τα παιδιά τους.
- Δεν υπάρχει διάλογος ανάμεσα σε γονείς και παιδιά.
- Οι γονείς δεν δίνουν την πρέπουσα σημασία στα δείγματα συμπεριφοράς που δίνει το παιδί. Δεν γίνεται ξαφνικά ένα παιδί επιθετικό . Συνήθως από την νηπιακή ηλικία φαίνεται αν ένα παιδί έχει μέσα του θυμό και αρέσκεται σε καυγάδες.
- Οι γονείς δεν υπολογίζουν σωστά την κακή συμπεριφορά του και την ανυπακοή του και θεωρούν ότι είναι κάτι περαστικό .
- Θεωρούν μαγκιά την ανυπακοή ,την αγένεια και την επιθετικότητα του παιδιού τους και αντί να το επιπλήξουν γελάνε .
- Δεν δίνουν σημασία σε ψυχολογικά προβλήματα που πιθανότατα να έχει το παιδί τους .
- Δεν βάζουν κανόνες και δεν έχουν πρόγραμμα σταθερό στην καθημερινότητα τους.
- Πολλές φορές οι γονείς μπερδεύουν τον έλεγχο με την επικοινωνία. Το να μιλάς και να ρωτάς το παιδί σου δεν σημαίνει ότι το ελέγχεις.
- Δίνουν απεριόριστες ελευθερίες για να μη θεωρηθούν καταπιεστικοί.
- Δεν διδάσκουν αξίες στα παιδιά τους, όπως ευγένεια ,σεβασμός, ισότητα και αποδοχή των άλλων.
- Δεν συνεργάζονται με το σχολείο. Δεν ακούνε τις παρατηρήσεις και τις οδηγίες των δασκάλων.
- Δεν ζητάνε βοήθεια όταν καταλαβαίνουν ότι το παιδί τους βιαιοπραγεί κατά των άλλων.
- Εθελοτυφλούν. Δεν δέχονται ότι το παιδί τους κάνει λάθη και ότι έχει προβληματική συμπεριφορά.
Οι γονείς πρέπει να είναι δίπλα στα παιδιά και να καταλαβαίνουν τι συμβαίνει στην ψυχή τους. Μπορούν να καταλάβουν αν το παιδί έχει φίλους ,αν κοινωνικοποιείται ομαλά, αν είναι επιθετικό, αν έχει κατάθλιψη ή άλλα ψυχικά προβλήματα. Οφείλουν να αναπτύσσουν δυνατούς οικογενειακούς δεσμούς και σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί τους ώστε να υπάρχει διάλογος και επικοινωνία. Να βάζουν όρια και κανόνες ώστε να μαθαίνει το παιδί να ζει σε ένα οργανωμένο περιβάλλον. Να δημιουργούν ένα ασφαλές πλαίσιο για να μπορεί το παιδί είτε από τη θέση του θύτη ή από εκείνη του θύματος να εκφραστεί και να ζητήσει βοήθεια.
Γράφει η Κατερίνα Ζαγοραίου