ΑΠΑΝΤΗΣΗ:Όταν το παιδί ή ο έφηβος παραπονιέται για πόνο στο στήθος το περιβάλλον ανησυχεί κυρίως για πιθανό καρδιολογικό σύμβαμα, με το δεδομένο των περιστατικών αιφνίδιων θανάτων με ή χωρίς άσκηση, που ανακοινώνονται κατά καιρούς από τα ΜΜΕ και έχοντας στο μυαλό τους και τις αναφορές για στεφανιαία νόσο και εμφράγματα στην ενήλικο ζωή.
Στην πραγματικότητα η πιθανότητα να οφείλεται το άλγος αυτό σε καρδιολογική αιτία είναι περίπου 0,6-1 %, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να αγνοήσουμε το σύμπτωμα μιας και τα αίτια αυτά, αν και σπάνια, είναι υψηλής επικινδυνότητας.
Στόχος λοιπόν των Παιδιάτρων και των Παιδοκαρδιολόγων είναι να μην ξεφύγει «ει δυνατόν» αυτή η σπάνια αλλά πολύ σημαντική ομάδα διαγνώσεων που αφορούν την καρδιά, μιας και σε αυτές αποδίδονται το 30% των αιφνίδιων θανάτων κατά την άσκηση στην παιδική ηλικία.
Ποια είναι τα καρδιακά αίτια που αναζητούμε?
Τα πιο συχνά είναι:
υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια με απόφραξη χώρου εξόδου της αριστερής κοιλίας
ανωμαλίες στεφανιαίων αρτηριών εκ γενετής (ALCAPA, ARCAPA κλπ) ή επίκτητες (Kawasaki ή σοβαρή ομόζυγος υπερχοληστερολαιμία με συνοδό αθηρωματική νόσο στην παιδική ηλικία)
στένωση αορτικής βαλβίδας
στένωση ισθμού της αορτής
μυο- περικαρδίτιδα μετά από ίωση ή άλλης αιτιολογίας
σοβαρή ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδας (συγγενής, στα πλαίσια συνδρόμου Marfan κλπ)
διαταραχές ρυθμού-αρρυθμίες
διαχωριστικό ανεύρυσμα αορτής (πολύ σπάνιο και συνήθως οφειλόμενο σε συνυπάρχοντα σύνδρομα που επηρεάζουν το τοίχωμα των αρτηριών) και άλλα
Άμεση εξέταση από Παιδοκαρδιολόγο συστήνεται αν το σύμπτωμα παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της άσκησης και ανάγκασε το παιδί/τον έφηβο να τη διακόψει, αν συνοδευόταν από αίσθημα παλμών ή λιποθυμία και αν υπάρχει υποκείμενο καρδιολογικό πρόβλημα που να εντάσσεται στις ανωτέρω διαγνώσεις ή ιστορικό αιφνίδιου θανάτου στην οικογένεια.
Ο Παιδίατρος βάσει ιστορικού και κλινικής εικόνας θα παραπέμψει στον ειδικό Παιδοκαρδιολόγο ο οποίος με τη σειρά του θα λάβει λεπτομερές ιστορικό, θα εξετάσει το παιδί/τον έφηβο και θα διενεργήσει ηλεκτροκαρδιογράφημα και υπερηχοκαρδιογράφημα. Ανάλογα με τα ευρήματα του αρχικού αυτού ελέγχου πιθανά να ζητηθεί να ολοκληρωθεί η εξέταση με Holter ρυθμού, τεστ κοπώσεως, τεστ ανάκλισης, αξονική αγγειογραφία, μαγνητική καρδιάς κλπ.
Εάν το άλγος παρατηρήθηκε κατά την άσκηση καλό είναι να γίνει η εκτίμηση πριν την επόμενη προπόνηση για να έχει διαλευκανθεί το επεισόδιο. Επί μη ευρέσεως καρδιολογικού αιτίου καθησυχάζεται το παιδί και η οικογένεια και δίνεται η άδεια για επιστροφή στις δραστηριότητες του.
Επί αποκλεισμού καρδιολογικών και εξωκαρδιακών αιτίων (αναπνευστικό, μυοσκελετικό, κοιλιακό άλγος με αντανάκλαση κλπ) μπορεί να μιλήσει κανείς και για ψυχολογικά αίτια. Υπάρχουν δε περιπτώσεις που δεν βρίσκουμε το αίτιο και τότε παρακολουθούμε το χαρακτήρα, τη συχνότητα και τη βαρύτητα των επεισοδίων έτσι ώστε να επανεκτιμήσουμε την κατάσταση όπου και όταν χρειάζεται μιας και ο χρυσός κανόνας της ιατρικής είναι να επανεκτιμώνται τα συμπτώματα που επιμένουν γιατί η κλινική εικόνα πολλές φορές δεν είναι πλήρης εξ αρχής και εξελίσσεται.
Γράφει η Παιδοκαρδιολόγος Πιπίνα Μπόνου